Aralık, 1998
Benim Adım Kırmızı; Orhan PAMUK imzalı “Cevdet
Bey ve Oğulları, Sessiz Ev, Beyaz Kale, Kara Kitap, Yeni Hayat” gibi
eserlerden sonra farklı bir tarzda yazılmış. Orhan Pamuk da son
kitabını “en renkli ve en iyimser romanım” olarak nitelendiriyor.
Konusuna gelince;
Biraz geçmişe gidiyoruz. 1591 senesi, kış
ayları, İstanbul. İki erkek çocuğu annesi güzeller güzeli Şeküre’nin
kocası dört yıldır savaştan dönmemiştir. Çocukluk aşkı, yeğeni Kara ise
aşkını açıkladığı için evden kovulmuş ve ancak on iki sene sonra
İstanbul’a dönebilmiştir. Döner dönmez de hala çok sevdiği Şeküre ile
evlenmenin yollarını arar.
Babası ve iki çocuğu ile birlikte kalan
Şeküre’nin gönlü hem Kara’da hem de kocasının kardeşi Hasan’dadır.
Şeküre’nin babası yani Kara’nın eniştesi Padişahın emri ile gizli bir
kitap yaptırmaktadır. Kitabın gizli Avrupai usuller kullanarak
resmetmekten gelir. Enişte Efendi Osmanlı sarayının ünlü nakkaşları
Kelebek, Zeytin ve Leyleği kitabın nakışlarını yapmaları için
görevlendirir. Tezhibi de Zarif efendi yapmaktadır. Koyu bir taassup
içinde olan Erzurumlu Hoca Efendi ve taraftarları ise geleneklere ve
dine aykırı bir şeyler çevrildiğini anlamıştır ve Zarif Efendi de bu
düşüncededir. Her gece kahveye toplanan nakkaşlar ve hattatlar bir
meddahın resimlerle anlattığı sivri dilli ve Erzurumlu Hoca karşıtı
hikayelerle eğlenirler. Zarif Efendinin işlerine köstek olacağını
anlayan nakkaşlardan biri Zarif Efendiyi öldürür. Romanın geriye kalan
kısmı katilin bulunmaya çalışması, nakışta üslup ve imzanın yeri, doğru
ve batının yeri üzerine kahramanların düşünceleri ile örülüdür. Böylece
kitap bir çok eğlenceliği bir arada barındırmaktadır aslında…
Eski resim sanatının incelikleri ve düşünce
yapısı ile ilgili türlü hikayeler ve bilgiler, eski; İstanbul’un dar
sokaklarında gezintiler, bohçacı kadınlar, incili yastıklar, fıstık
yeşili feraceler, kırmızı yelekler kuru kayısılı pilavlar, hoşaflar,
tarhana çorbaları… Tabii bunun yanında kelle uçurmalar, gözlerine
iğneler batıranlar ve daha türlü kan kokulu sahneler de mevcut. Katilin
kimliğini bulmaya çalışmak bile kitabın sonuna kadar yeterince
oyalayıcı. Osmanlı tarihi ve eski resim sanatı ile fazla ilginiz yoksa
bazı bölümleri fazla uzatılmış ve tekrar edici bulabilirsiniz. Bunu da
romanın kusuru sayalım. 470 sayfalık ince ince kurgulanmış bu romanın
son sayfasını çevirip de kapağını kapattığınızda gül ve küf kokularıyla
kaldırmadan önce gülümsediğinizi fark edeceksiniz.
SONUÇ :
A. KİTABIN ANA FİKRİ :
Hayatta karşılaşılabilecek her türlü olumlu veya olumsuz şartlar karşısında dahi yaşama ümidi ve sevinci kaybedilmemelidir.
B. KİTABIN GETİRDİĞİ YENİLİKLER :
“Benim Adım Kırmız” adlı kitap Orhan PAMUK’un
diğer romanlarına göre farklı tarzda yazılmıştır. Yazar kitabından “en
renkli ve en iyimser romanım” diye bahsetmektedir.
C. KİTAP HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME VE TEKLİFLER :
Kitabın bazı bölümleri, Osmanlı Tarihi ve Eski
Resim Sanatı ile özellikle ilgilenen personel için hariç, fazla
uzatılıp, tekrar edici mahiyette olduğundan sıkıcı bulunabilir.
Lüzumsuz tekrarlar kaldırılırsa zevkle okunabilecek bir roman olabilir.
Konu: Benim Adım Kırmızı - Orhan Pamuk 
Cuma Mart 23, 2007 6:10 pm